Afgelopen zondag 3 november was de boekpresentatie van het nieuwe boek van Hans Knibbe: 4 gebaren van verlichting. Anderhalf jaar lang werkte ik als eindredacteur mee aan dit boek en tijdens de boekpresentatie sprak ik over mijn werk. De redactie van dit boek was een wonderschoon samenkomen van mijn kennis over tekst en communicatie en mijn liefde voor en geloof in Zijnsoriëntatie en onze ‘boeddha natuur’.

Aan het einde van het schrijven van mijn afstudeerscriptie, ontving ik van mijn toenmalige afstudeerbegeleider Jan Renkema een gesigneerd boek (de Schrijfwijzer) met daarin: “op een mooie schrijftoekomst!” Met dit werk is dat is zeer zeker gelukt.

Ik ben bijzonder trots op het resultaat, waarin ik gepoogd heb de teksten van Hans Knibbe en Zijnsoriëntatie meer behapbaar te maken voor de lezer die hier niet of beperkt mee bekend is.

Vier gebaren van verlichting is hier te bestellen:
https://www.bol.com/nl/nl/s/?searchtext=vier+gebaren

Wat is Zijnsmeditatie?

Zijnsmeditatie is een andere vorm van mediteren dan Zenmeditatie. Hieronder vind je de kenmerken van Zijnsmeditatie ten opzichte van ZaZen.

– Bij Zijnsmeditatie begin je altijd met een meditatie in beweging / lichaamswerk om de energiestroom te laten dalen.
– Bij Zijnsmeditatie geeft de leraar de gehele meditatie aanwijzingen
– Bij Zijnsmeditatie gaat het over het maken van de breuk: het verlaten van je ‘gewone geest’ en het landen in de open ruimte van je geest.
– Bij Zijnsmeditatie is meer aandacht voor gevoelsstromen in het lichaam
– Bij Zijnsmeditatie ligt een expliciete nadruk op het rusten in de non-duale ruimte.

Meer over de kenmerken van ZaZen ten opzichten van Zijnsmeditatie, vind je hier.

Wat is Zenmeditatie?

In mijn leerruimte krijg ik vaak de vraag wat het verschil is tussen ZaZen (Zenmeditatie) en Zijnsmeditatie (Zijnsgeoriënteerde meditatie). Zelf heb ik geen ervaring met Zenmeditatie, maar een oud-student van mij heeft meditatievorm wel beoefend. Ik heb hem daarom gevraagd naar de verschillen, zodat ik die hier ook kan delen en in kennismakingen een antwoord heb op deze vraag. Dit zijn zijn antwoorden:

De kenmerken van Zenmeditatie tov Zijnsmeditatie, zijn als volgt:

– vanaf het begin is het stil
– er is geen meditatie in beweging
– de meditatie is meer gericht op focus van de geest en minder op gevoelsstromen in het lichaam
– de meditatie is meer gericht op het volgen van de adem en minder op het contact maken met de open ruimte van Zijn
– Je telt de ademhaling actief, van 1 t/m 10
– Er wordt niet gewerkt met verschillende ‘ruimten’ van je geest, er wordt gewerkt met het tot rust brengen van de geest.
– Er is een afronding met een theeceremonie.
– De ogen zijn dicht.

Meer over de kenmerken van Zijnsmeditatie ten opzichte van Zen, lees je hier.

“Mediteren? Dat heb ik wel eens geprobeerd, maar dat is echt niets voor mij.” Dat is wat ik mensen vaak hoor zeggen. Als ik dan doorvraag, hoor ik vaak dat hier een verkeerde aanname aan ten grondslag ligt over wat meditatie is. Wat vaak gedacht wordt, is dat je ‘goed’ kunt mediteren als je weinig gedachten hebt. En dat je ‘slecht’ mediteert op het moment dat je geest onrustig en druk blijft, terwijl je mediteert. Dit klopt niet.

Een goede meditatie is een meditatie waarin jij je koers en taak zo goed als je kunt, vasthoudt. Dus je gaat zitten en je spreekt met jezelf af: iedere keer dat ik opmerk dat ik ben afgeleid en mijn aandacht niet meer bij het door mij gekozen object is (bijvoorbeeld je adem), stop ik mijn versmelting met de afleiding (dus ik laat de gedachte onaf, of ik stop met het analyseren van een emotie, of ik stop met het veranderen van hoe ik me voel) en breng ik mezelf terug naar de adem. Dat doe ik keer op keer op keer.

Het maakt niet uit of dat gedurende een meditatie één keer nodig is, tien keer of duizend keer. Het gaat om de beweging die jij maakt: jij kiest ervoor je verstrengeling met dat wat in je geest verschijnt los te laten en je te richten op je adem. Die beweging, dat is meditatie. De loskoppeling. En als je dat doet, dan doe je het goed. Dan mediteer je.

Het is niet gemakkelijk. Er zijn vele redenen  en patronen waarom we juist wel bij gedachten, gevoelens of emoties willen blijven en onze aandacht er juist helemaal niet van af willen halen. Daarom is het zo belangrijk om liefdevol en toch gedisciplineerd te werk te gaan. De handeling van hechten doen we reflexmatig en onbewust. We kunnen niet anders. Het is een versmeltende, symbiotische reflex. Dus jezelf op de kop geven omdat je dat doet, is hetzelfde als een kind zonder benen afstraffen omdat hij niet kan fietsen. Dat is gemeen, agressief en niet realistisch. Je geeft jezelf een onmogelijke opdracht en wordt vervolgens boos op jezelf dat het je niet lukt.

Wat je wel kunt doen en waarmee jij jezelf wel vooruit helpt, is jezelf, keer op keer, met liefdevolle vriendelijkheid, gezonde zelfliefde, geduld, toewijding en discipline, houden aan je taak. Daar heb je hulp voor nodig, een lange adem, goede begeleiding en een groep. En in die omstandigheden kan iedereen mediteren.

Einde van dit schooljaar stop ik na een tijdperk van ruim 15 jaar bij Fontys Hogescholen in Eindhoven, waar ik tot op heden 2 dagen per week werkte. Ik ga mij fulltime richten op meditatie, persoonlijke begeleiding en Gezonde Zelfliefde: thuiskomen bij wie je bent via het pad van Zijnsoriëntatie of een onderdeel daarvan. Ik kijk er enorm naar uit, en ga Fontys en de studenten missen. Maar me steeds meer beseffend dat dit leven eindig is en de tijd beperkt, wil ik doen wat ik goed kan en waar ik in geloof: helderheid leven en helderheid doorgeven.

Er komt een nieuwe website en een uitgebreider aanbod: meditaties gaan een belangrijke plek innemen in mijn praktijk. Omdat ik geloof dat alle potentie van dit leven start bij het temmen van je geest en onthechten van de verhalen die je jezelf, zonder dat je dit in de gaten hebt, steeds vertelt. Het wolkendek van je geest klaren en de heldere, altijd stralende zon leren volgen. Onthechten hoeft niet streng. Het kan bewegend, zittend, stromend en lustvol. Zo lang je niet grijpt, blijft alles stralend en leeg. Dat is de oefening. Keer op keer. Dat brengt je thuis bij je basis, thuis bij wie je bent: goed, groots en in verbinding.

Gedachten sturen alles aan in jou. Vastgezette overtuigen en patronen herhalen zich steeds opnieuw. Je lichaam, adem: alles staat erna, heeft zich gevormd op basis van je overtuigingen. Je kunt je overtuiging eerst waar laten zijn, en vanaf daar gaan verbeteren. Je lichaam, je adem, je patronen.

Maar je kunt ook dieper starten, en dat is waar ik in geloof: je kunt starten bij het onthechten van de overtuiging. De overtuiging leren loslaten en durven landen in niet-weten wie je bent.  Dat doe je, als je start bij shamatha meditatie. Als je start bij meditatie en het leren kennen van jeZelf voorafgaand aan je gedachten, start je bij de wortel, bij het fundament. Hier vind je de plek voor heling, je kunt niet dieper komen. Hier start je met het trainen van je geest: shamatha en het zien waar je geest van gemaakt is: vipasyana. Daar. En alleen daar. Dien je voorlopig te zijn. Zo hervind jij je oorsprong.

Leegte is een van de belangrijkste begrippen als het gaat om verlichting, de natuurlijke staat, de great perfection of the nature of mind: zo maar een greep uit de begrippen die door Dzogchen leraren gegeven worden aan wat we van nature zijn. De visie is zo diep en geworteld in eeuwenoude wijsheid, dat het best moeilijk is deze heden ten dage uit te dragen in onze cultuur zodanig dat het past bij ons leven dat nu eenmaal anders is dan de levens ruim 2.000 jaar geleden en past bij de inrichting van ons leven. Toch is de wezenlijkheid van waar de visie over gaat, namelijk dat wij in feite niet bestaan zoals wij onszelf denken maar ‘geboren zijn in een rivier’ actueler dan ooit.

Voor mij is het besef dat we gemaakt zijn van Leegte, Liefde en Licht alleen maar groeiende. Het is voor mij onmogelijk nog te denken dat er iets anders bestaat dan dat. Alles wat wij dénken over onszelf, is een replica van onze geschiedenis. Een beeld, een plaatje. Is dat erg? Ja en nee. Nee, omdat wanneer je de moed hebt dit te zien, je thuiskomt bij wie je bent en dat is gelukzaliger dan wat ook maar. Ja, omdat je uit bepaalde vastigheden valt die je zo voor waar had aangehouden en je moet durven om tegen de stroom in te gaan.

Het startpunt van het bouwen van een vast beeld is onze eigen geest. Daar worden de plaatjes gecreëerd en daarmee het ongeluk. Daar kunnen we leren deze plaatjes niet meer op te zetten en de doorgang vinden naar Oorspronkelijkheid.

Komend najaar start ik met wekelijkse meditaties waarin onthechten, doorzien en landen de centrale thema’s zijn. Om stap voor stap los te komen van je opgebouwde identiteit en te landen in de oneindige straling van jeZelf.

 Kenmerken Zijnsmeditatie (Zitten in Zijn)

Zijnsmeditatie is diep geïnspireerd door het Dzogchen boeddhisme en neemt de heelheid en straling van de geest als uitgangspunt.

Je mediteert bewegend en zittend. Eerst bewegend, om de energie die hoog zit omlaag te brengen en zo een goede uitgangspositie te creëren voor de zitmeditatie.  Studenten rapporteren terug dat dit hen erg helpt bij de zitmeditatie.

In sommige meditatiestijlen is aandachttraining (je gedachten en gevoelens niet volgen, maar je aandacht houden bij ademhaling) het doel van de beoefening. Bij Zijnsmeditatie is dit een noodzakelijk middel om langere tijd te kunnen verwijlen in de ruimere dimensies van je geest.

Zijnsmeditatie heeft veel aandacht voor de stroming, lust, joy en schoonheid van Zijn.

De meditaties zijn ingebed in het Zijnsgeoriënteerde pad van spirituele levenskunst. Als je interesse hebt in dit pad kun je terecht bij de school voor Zijnsoriëntatie in Utrecht en bij de diverse leerruimtes van leraren Zijnsoriëntatie in Nederland en België (waaronder centrum voor verlicht leven).

 Voor wie?
Voor iedereen die wil leren mediteren met ruimte voor de straling, stroming en sappigheid van je wezen!

Ja. Je leest het goed. Dit artikel gaat over de kracht van het ego. Niet in negatieve zin. Maar in positieve! Ik wil graag een tegengeluid laten klinken tegen de negatieve geluiden rondom het ego.

Kijk, het ego heeft een negatief doel opgeslagen. Of beter gezegd, een irrealistisch doel. Het ego probeert iets te bereiken waardoor we niet meer hoeven voelen hoe het echt met ons gaat. Niet meer hoeven voelen waar het ons vroeger aan ontbeerd heeft. Dat is niet omdat het ego een gruwelijke misstap is van onze evolutie, maar eigenlijk simpelweg omdat het ego voor jou als kind wil zorgen, maar niet weet dat dit waar het jou voor wil behoeden, allang is gebeurd. En dat het dus helemaal niet meer kan en a waste of time (and energy) is.

Het ego wil ervoor zorgen dat je geen, of zo weinig mogelijk pijn voelt (daarom blaast het zichzelf op zodat je heel wat lijkt). Het wil er ook voor zorgen dat je nooit of bijna nooit voelt dat je er niet bij hoort (daarom past het zich aan meer dan goed is voor jou). Maar, wat het ego niet weet, is dat de ramp waartegen het jou wil beschermen, allang gebeurd is. Je hebt al pijn gevoeld en je hebt je al alleen gevoeld. Toen je klein was. En het ego beschermt jou ertegen dit niet meer te hoeven voelen, op allerlei manieren. Het ego is dus niet fout, het ego heeft een fout, of beter gezegd verward doel.

Als het ego eenmaal weet, voelt en ziet dat het doel niet meer te halen is, dan komt er ruimte. Immense ruimte. Is het ego weg? Nee. Het ego is VRIJ! Het hoeft niet meer iets te behalen wat niet behaald kán worden. En de kwaliteiten van het ego komen vrij tot jouw beschikking. Ik noem er een paar (en deze lijst is bij lange na niet af): daadkracht, discipline, taakgerichtheid, doorzettingsvermogen, verantwoordelijkheidsgevoel, ambitie, schoonheid, zorgzaamheid, betrokkenheid…..

Je hoeft er niets meer mee te bereiken, anders dan wat jij vanuit vrijheid wil bereiken. En waar vanuit jij ze vanuit vrijheid wil inzetten.

Weg met het ego? Zeer zeker niet dus. Wat dan wel? Weg met de verwarring dat we onszelf nog dienen te beschermen of behoeden voor iets wat we allang zijn: gekwetst, alleen en verlaten. En als we dat eenmaal waar hebben, zien we ook: We vrij, stralend, stromend en verbonden. Krachtig, helder en vol van potentie. Lang leve het ego. Het vrije ego.

Vanaf 1 februari 2024 ben ik de trotse huurder van de zolderruimte van de Pastorie aan de Hoogstraat in Eindhoven. Een mooie ruimte in een prachtig gebouw met grote tuin. Zowel mijn groepswerk als individuele werk zal voortaan vanuit hier plaatsvinden (muv de dagen in het basisjaar).